Lezing: Lucas 1: De aankondiging van de geboorte van Johannes
Voorganger: ds. Dick van der Vaart

Gemeente van Christus,

Vandaag is het zondag eerste advent. De naam van deze zondag komt van de Latijnse naam: Adventus  Domini . Dat betekent verwachting van de Heer. We kijken uit naar het kerstfeest waarop we de geboorte vieren van onze Heer Jezus Christus.

Jezus is de Zoon van het volk Israël, het volk dat door God uitverkoren was om licht voor de wereld te zijn. In de proeftuin van het land Israël mochten zij aan de wereld laten zien hoe een vreedzame en rechtvaardige samenleving vorm kan krijgen.

Iedere Israëliet kreeg een even groot stuk land. Ontstond er door misoogst, ziekte of andere tegenslag ongelijkheid in de samenleving waardoor er grootgrondbezit ontstond dan werd dit na 7x 7 jaar in het 49ste jaar, in het Jubeljaar weer herverdeeld. Grote nadruk werd gelegd op de zorg voor de landbouwgrond: het mocht niet worden uitgeput maar moest om de zeven jaar een jaar braak blijven liggen om het rust te geven zodat de boden zich kon herstellen. Grote nadruk werd ook gelegd op de zorg voor de vreemdeling, de weduwe en de wees.  En dit alles was de uitdrukking van en diep besef van de heiligheid van het mysterie achter deze werkelijkheid: de Heilige God van Israël. Ontzag voor dit mysterie drukt zich uit in eerbied voor de landbouwgrond, zorg voor de kwetsbaren en respect voor elkaar.

Uit dit volk dat uitverkoren was om een licht voor de wereld te zijn werd een Zoon geboren die als ware zoon van Israël licht voor de wereld is geworden.

Uit de verhalen over Hem die we kunnen lezen in de vier evangeliën straalt ons dat licht tegemoet. We lezen hoe liefdevol Hij omging met de mensen om Hem heen. We zien hoe hij op respectvolle wijze omging met kinderen, vrouwen, Samaritanen, landverraders, prostituees, Romeinse soldaten en niet – Joden. We lezen hoe groot Zijn rechtvaardigheidsgevoel was en hij had telkens weer opneemt voor de armen.
En dan realiseren we ons dat wanneer de mensheid Hem zou volgen in deze wijze van mens-zijn, het Koninkrijk van God op aarde zou aanbreken. Jezus is het licht voor de wereld. Hij wijst de mensheid een weg om te gaan.
In deze adventstijd worden wij dus niet buiten het wereldgebeuren geplaatst maar er middenin:

De Thora die aan het volk Israël gegeven is staat vol met richtinggevende adviezen hoe de volkeren van de wereld met hun land om kunnen gaan en hoe ze met de kwetsbaren in de samenleving om kunnen gaan.
Het leven van het kind wiens geboorte wij verwachten geeft richting aan het leven van de mensheid. Wanneer alle mensen leven zoals Jezus dan breekt er een eeuwigdurend vrederijk aan.

Het verhaal van vanmorgen, het mooie verhaal over de aankondiging van de geboorte van Johannes mogen we in dit kader lezen.
Het verhaal gaat over twee mensen die kinderloos waren. “Ze waren al op leeftijd” staat er. En dan denk je “dan zullen er wel geen kinderen komen “. Maar wanneer je dan de namen leest van deze mensen dat realiseer je je dat je geen voorbarige conclusies moet trekken. Ze heten Zacharias en Elisabeth. De naam Zacharias betekent: “De Heer gedenkt.” En Elisabeth betekent : “de Heer is mijn belofte. “Nieuwsgierig lees je verder…
Zacharias is priester en mag in de tempel in Jeruzalem het reukoffer brengen. Het is een zeer grote dag in het leven van Zacharias. Als priester maakte je het maar één keer mee in je leven dat je deze eervolle taak mocht verrichten.
U weet wellicht nog wel dat de tempel in Jeruzalem drie delen had: de voorhof, waar iedereen mocht komen, het heilige waar alleen de priesters mochten komen en het heilige der heiligen waar alleen de hogepriester één keer per jaar mocht komen op grote verzoendag.
Het reukoffer werd gebracht in het heilige. Voor Zacharias het heilige binnentreedt zal hij nog even een moment stil zijn blijven staan en diep adem gehaald hebben. Dit in het besef van de heiligheid van het moment en de heiligheid van de ruimte die hij zou binnengaan. De ruimte die grensde aan het heilige de heiligen.
En niet alleen voor Zacharias was het een groots moment. Dat was het ook voor de menigte buiten de tempel die in eerbiedige stilte zich ervan bewust was dat Zacharias namens hen het reukoffer zou brengen.

Zacharia treedt het heilige binnen en dan schrijft Lucas:
“Opeens verscheen hem een engel van de Heer, die aan de rechterkant van het reukofferaltaar stond. Zacharias schrok hevig bij het zien van de engel en hij werd door angst overvallen. Maar de engel zei tegen hem: “Wees niet bang Zacharias, je gebed is verhoord: je vrouw Elisabeth zal je een zoon baren en je moet hem Johannes noemen. Vreugde en blijdschap zullen je ten deel vallen en velen zullen zich over zijn geboorte verheugen. “

Prachtige bijbelse taal! Zulke taal moet je niet samenvatten in eigen woorden maar zelf laten klinken.
Deze aankondiging van de geboorte van Johannes is natuurlijk een grote vreugde voor Zacharias en Elisabeth maar deze geboorte is niet alleen persoonlijk geluk voor twee mensen op leeftijd die niet meer hadden gedacht dit nog mee te zullen maken. De geboorte van Johannes is geen privé zaak maar heeft maatschappelijke betekenis. De geboorte van Johannes is van belang voor de wereldsamenleving.

Johannes zal degene zijn die als een vreugdebode voor Jezus uit zal gaan. Hij zal de komst aankondigen van een vredevorst die niet rijdt op een paard, het symbool van militaire macht maar rijdt op een ezel: symbool van vreedzame macht. Een vorst die in staat is om zo liefdevol en rechtvaardig te regeren dat hij een wereldwijde samenleving van vrede, recht en welvaart voor alle volken dichterbij kan brengen.
Als vreugdebode zal Johannes de mensen oproepen om de weg voor deze vredesvorst begaanbaar te maken zodat Hij er op zijn ezel overheen kan rijden. Kuilen moeten worden gedicht. Zandhopen vlakgemaakt. Obstakels verwijderd.
De weg waarover dit gaat is de weg naar het Koninkrijk van God. Wanneer de mensheid kuilen van onrecht dicht, zandhopen van uitbuiting slecht, obstakels van hebzucht en heerszucht en eerzucht van de weg haalt dan wordt de weg begaanbaar dan kunnen we samen met Johannes en Jezus het beloofde land, het Koninkrijk van God, die vreedzame en rechtvaardige wereldsamenleving tegemoet gaan.

Jan en Jannie. Wat is het bijzonder dat we vandaag een verhaal lezen over twee mensen die al op leeftijd zijn en niet hadden gedacht dat hen nog een zo groot geluk ten deel zou vallen. Ook jullie hadden niet meer verwacht dat het huwelijksgeluk jullie weer ten deel zou vallen.

Het grote geluk van Zacharias en Elisabeth had een naam: Johannes. En hoe is het mogelijk! Ook jullie grote geluk draagt dezelfde naam: Jan, Johannes Postma en Jannie Johanna de Vries. Dat kan toch geen toeval zijn!

De engel sprak tegen Zacharias en Elisabeth: “Vreugde en blijdschap zullen je ten deel vallen en velen zullen zich over zijn geboorte verheugen. “

Ook wij wensen jullie toe dat vreugde en blijdschap jullie ten deel mag vallen en velen zich over jullie geluk mogen verheugen!

Amen.