Lezingen: Jesaja 6:1-11  en Lucas 5: 1-11
Voorganger: ds. Dick van der Vaart

Gemeente van Christus,

In de Schriftlezing lazen we dat Jezus predikte aan de oever van het meer van Genesaret en dat de menigte zich zozeer om Hem verdrong dat Hij in het water gedrukt dreigde te worden en hij daarom in de vissersboot van Simon stapte om van daaruit verder te spreken.
Het is niet verwonderlijk dat er zo veel mensen naar Jezus kwamen luisteren want hij moet een zeer boeiend spreker geweest zijn. Hij had een prachtige uitstraling: het licht van God scheen door Hem heen. Door Hem heen zagen de mensen het licht van God en voelden ze de liefde van God.
Daar leefden ze van op want de mensen die naar Hem kwamen luisteren waren arme boeren en vissers. Ze leidden een hard bestaan en ontvingen weinig respect en liefde. Jezus schonk hen het gevoel dat ze er werkelijk toe deden. Hij schonk ze liefde en zelfrespect. Deze mensen leefden in uitzichtloze armoede. Ze hadden weinig hoop op een betere toekomst maar Jezus schenkt ze nieuwe hoop met zijn prediking over het naderende Koninkrijk van God.

Jezus had een prachtige uitstraling, Jezus schonk geloof, hoop en liefde en bovendien sprak hij in prachtige beeldtaal. Wanneer Hij sprak buitelde het ene beeld na het andere over elkaar heen:
Let op de leliën, let op de vogels in de hemel, het Koninkrijk van God is als een parel, als een munt, jullie zijn graankorrels. Jezus vertelde prachtige verhalen: de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan, de gelijkenis van de verloren zoon….noem maar op !
En taalkundigen vermoeden dat Jezus niet alleen in beeldtaal sprak maar dat Hij ook op muzikale, poëtische ritmische wijze sprak. Jezus sprak in het Aramees. Zijn woorden zijn ons overgeleverd door de evangelisten in het Grieks maar wanneer je die Griekse woorden weer terugvertaald in het Aramees dan klinkt er een dichterlijke cadans.
Al met al geen wonder dat de menigte zich zo rond Jezus verdrong!

Nadat Jezus opgehouden is met spreken zegt Hij tegen Simon Petrus: “Vaar naar diep water en gooi je netten uit om vis te vangen.”
Simon antwoordde: “Meester de hele nacht hebben we ons al ingespannen en niets gevangen. Maar als U het zegt zal ik de netten uitwerpen.“
En toen ze dat gedaan hadden zwom er zo’n enorme school vissen in de netten dat die dreigden te scheuren. Ze vulden de boten met zoveel vis dat ze dreigden te zinken.

Je kunt dit verhaal op twee manieren lezen. Je kunt het lezen als werkelijk gebeurd zoals het er staat. Je kunt het ook lezen als een beeldverhaal. Tegen u die gelooft dat dit verhaal gebeurd is zoals het er staat zeg ik:
“God is de Schepper van hemel een aarde. “Wanneer hij zo machtig is om het wonder van de schepping te kunnen verrichten dan is hij ook wel bij machte om een kleiner wonder als de wonderbaarlijke visvangst te verrichten.
Zelf lees ik het verhaal als beeldverhaal. Niet omdat ik twijfel aan de macht van God maar omdat ik geloof dat Hij als regel niet werkte door het aan de kant schuiven van natuurwetten maar door die wetten heen. Voor de diepste, geestelijke betekenis van het verhaal maakt het niet uit of je het letter leest of als beeldtaal. Ik hoop dat u dat na mijn uitleg met mij eens kunt zijn.

Om het verhaal te kunnen begrijpen moeten we ons realiseren dat Lucas het in de jaren 70 na de geboorte van Christus geschreven heeft. De kerk had toen een enorme bloeitijd meegemaakt. In korte tijd had het evangelie zich over het hele Romeinse Rijk verspreid.
Simon Petrus heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. In het Pinksterverhaal lezen we dat nadat hij een gloedvol betoog heeft gehouden over het wonder van de uitstorting van de Heilige Geest, er die dag 3000 mensen tot geloof kwamen. Er was nog geen sprake van een geïnstitutionaliseerde kerk. In plaats van te spreken over “kerk” kun je beter spreken over “ beweging “ : de Jezusbeweging, in beweging gebracht door de Heilige Geest. Die beweging was jong en dynamisch en groeide explosief : een grote vreugde om er bij te zijn. Maar in de tijd van Lucas zwakte dat grote enthousiasme van het  begin wat af. Binnen de Jezus beweging deden er zich problemen voor die konden alleen worden opgelost door een betere organisatie. Het werken aan een organisatie is werken met mensen, dat valt niet altijd mee.
Bovendien geloofden de eerste Christenen dat het Koninkrijk van God heel spoedig zou aanbreken maar inmiddels was het veertig jaar geleden dat Jezus ten hemel voer en nog was er geen zicht op het Koninkrijk van God. Kortom: in Lucas’ tijd begon de Jezus beweging wat van zijn oorspronkelijke frisheid en dynamiek te  verliezen.

Deze situatie zien we weerspiegeld in het verhaal van vanmorgen. Het verhaal is eigenlijk een zendingsverhaal. Dat wordt duidelijk aan het eind waarin Jezus tegen Simon Petrus zegt: “Voortaan zul je mensen vangen.“
Jezus zegt tegen Simon Petrus: “Vaar naar diep water en gooi je netten uit om vissen te vangen.” Simon Petrus was degene die op het Pinksterfeest gloedvol sprak waarna 3000 mensen tot geloof kwamen. Hij was dus in het verleden een hele succesvolle visser van mensen geweest!
Maar nu zegt Petrus: “Meester, de hele nacht hebben we ons al ingespannen en niets gevangen!” Hier zien we de situatie van Lucas weerspiegeld : aan de grote groei van de Jezus beweging lijkt een einde gekomen. De inspanning van de gemeente lijkt tot niets te leiden.

“De hele nacht hebben we ons al ingespannen en niets gevangen maar als U het zegt zal ik de netten uitwerpen,” zegt Simon Petrus. En dan herhaalt zich het wonder van Pinksteren : de vangst is onvoorstelbaar groot.

Gemeente, de situatie van de gemeente van Lucas lijkt op de situatie van onze gemeente. We hebben een tijd achter de rug waarin en groot deel van de Nederlandse bevolking zich aangesproken voelde door de boodschap van Jezus. Zondags zaten de kerken vol. Het was niet moeilijk om ambtsdragers te krijgen. Predikanten gaven catechese aan groepen van 25 jongeren. Ieder jaar deden er velen openbare geloofsbelijdenis…… maar sinds de jaren zestig van de vorige eeuw zien we dat de kerk leegloopt. En we hebben er van alles aan gedaan: jeugddiensten, open deur diensten, nieuwe liederen, nieuwe bijbelvertalingen….net al Simon Petrus hebben we ons de hele nacht ingespannen maar we lijken niets te vangen.

In deze situatie komt het woord van de Heer tot ons: “Vaar naar diep water en gooi jullie netten uit om vis te vangen!” De Heer roept ons op om het hoofd niet te laten hangen. Waarom niet? Omdat we een geweldige mooie boodschap hebben. Zo mooi dat het niet anders kan dan dat deze zal worden herontdekt. Die boodschap is Jezus Zelf en de wijze van menszijn die Hij ons voorleefde:
Het licht van God scheen door Hem heen. Mensen verwarmden zich in dat licht, kregen ruimte en ademden op .

Jezus ging op liefdevolle en ruimte gevende wijze met kinderen om. Jezus ging op liefdevolle en respectvolle wijze met vrouwen om. Jezus ging op liefdevolle wijze om met paria’s uit de samenleving: melaatsen en tollenaars (collaborateurs). Jezus ging op liefdevolle wijze om met zogenaamde vijanden van het volk: Romeinse soldaten en Samaritanen.

Deze Jezus, deze leefwijze is zo aansprekend, zo heilzaam, zo vrolijk makend en hoopvol….het kan niet anders of deze boodschap wordt weer herontdekt, het kan niet anders of Jezus wordt weer herontdekt!
Laten wij niet wanhopen over de toekomst van de kerk in Nederland maar  op bevel van de Heer onze netten uitwerpen in diep water. De vangst zal overvloedig zijn!

Amen.