Voorganger: ds. Dick van der Vaart
Lezing Joh.15, 1-5 en 9-17

Wilma en Erna,|
Paulus schrijft in Galaten 5:13 aan de christenen in Galatië:
“ U bent geroepen om vrij te zijn. “
Vandaag de dag waarop jij Wilma gedoopt bent en jij Erna belijdenis van je geloof gedaan hebt, herhaal ik deze woorden en spreek ze uit voor jullie:
“ Jullie zijn geroepen om vrij te zijn. “

En ik spreek ze ook voor de mensen in de kerk en voor de mensen thuis:
“ Jullie zijn geroepen om vrij te zijn. “

Dikwijls worden mensen gevangen gehouden door een negatief zelfbeeld en door negatieve gedachten over zichzelf : “ Ik ben te klein, te groot, te dik , te dun, te jong, te oud, niet mooi genoeg niet slim genoeg, mijn geloof is niet groot genoeg, ik zet me te weinig in voor mijn medemens, ik ben jaloers, afgunstig, ik ben open en aardig, ik ben niet spontaan, ik ben egocentrisch, ik denk altijd eerst aan mezelf, ik heb boze gedachten en gevoelens enzovoort ,enzovoort.

En uit dit negatieve zelfbeeld vloeit dan voort dat we ons met alle kracht inzetten om te veranderen. We willen een mooier, beter, vriendelijker mens worden. En naar God toe : we willen een mens worden die door Hem kan worden aanvaard, we willen een mens worden die door Hem kan worden bemind.

En daarom zetten we ons in de voor de medemens, voor een goed doel of voor de kerk. Daarom gaan we naar de sportschool om slanker of gespierder te worden. Daarom gebruiken we allerlei make-up en middeltjes enzovoort, enzovoort.

En zo houden we onszelf gevangen in een cirkel van negatieve gedachten en gevoelens over onszelf en proberen we door grote inspanning ons bestaansrecht te verwerven.

Maar wanneer je probeert om jezelf aanvaardbaar te maken door jezelf te veranderen dan is die poging tot mislukken gedoemd. Want stel dat het je lukt om te veranderen dan nog blijft het onderliggende gevoel dat niet je in wezen niet goed was en er nu alleen maar mag zijn omdat je wie je wezenlijk bent wegdrukt en doet alsof je anders bent. Maar je blijft natuurlijk dezelfde.

En dan is de cirkel rond. Je bent gevangen in een vicieuze cirkel. Je bent niet vrij. En daarom is het zo bevrijdend om te horen wat Paulus ons toeroept: “ Jullie zijn geroepen om vrij te zijn ! “

Doorbreek die negatieve gedachten over jezelf. Stop met al die pogingen om jezelf aanvaardbaar te maken voor God, je medemensen en jezelf. Laat het tot je doordringen dat je mag leven in het licht van God. Laat het tot je doordringen dat hij met liefdevolle ogen naar je kijkt. Laat het tot je doordringen dat je een prachtig en waardevol mens bent !Laat het tot je doordringen dat je een door God geliefd mens bent.

In de woorden van Johannes 15 : “ Laat het tot je doordringen dat je een rank mag zijn aan de wijnstok. Dat is een heel zonnig beeld. Dat roept het beeld op van een wijngaard die op de helling van een heuvel baadt in het licht van de zon. Vanuit de wijngaard heb je een prachtig zicht op het groene dal, op de witte huizen. Om je heen zie je grote druiventrossen die glanzen in het licht van de zon. De druiven zullen door vrolijk zingende arbeiders worden geplukt. De druiven zullen worden geperst . De sap wordt in vaten gegoten en zal gisten tot wijn. De wijn zal worden gedronken aan eettafels en op bruiloftsfeesten door vrolijke, onbezorgde mensen.

Wij mogen ranken zijn aan de wijnstok . Wij mogen vrucht dragen. Het mooie van dit beeld is dat het geen inspanning vraagt van de wijnrank. Wanneer de rank verbonden blijft met de wijnstok dan zorgen zon en regen voor het groeien van de vruchten. De rank hoeft zich slechts te koesteren in het licht en de warmte van de zon en zich te laten verfrissen door de regen. Wie wil er nu geen wijnrank zijn ?

Jezus legt uit wat Hij met zijn beeldspraak bedoelt. Hij zegt: “ Mijn Vader is de wijnbouwer, Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Wanneer jullie verbonden blijven met mij dan kunnen jullie vrucht dragen.

Een prachtig beeld maar het mooie beeld wordt verstoord doordat er allerlei negatieve kerkelijke theologie op geprojecteerd wordt.

In  Johannes 15 lezen we : “Iedere rank aan mij die geen vrucht draagt snijdt hij weg en iedere rank die wel vrucht draagt snoeit Hij bij. “ Maar het Griekse woord dat vertaald wordt als “ snijdt hij weg “ kan heel goed anders vertaald worden. Je kunt net zo goed vertalen: “ Iedere rank die geen vrucht draagt neemt Hij op. “

Dat sluit heel goed aan bij psalm 80 waar de wijnstok gebruikt wordt als beeld voor het volk Israël. De psalmdichter zegt daar tegen God: “U hebt een wijnstok uitgegraven in Egypte. U gaf hem een ruime plek. Hij schoot wortel en vulde het land. “

Dat roept het beeld op van God die liefdevol neerknielt bij de wijnstok in Egypte. Hem heel voorzichtig uitgraaft , hem dan als een grote kostbaarheid in beide  handen neemt en hem plant in het beloofde land.

Wanneer een rank geen vrucht draagt dan snijdt God die rank niet weg maar neemt hij hem heel zorgvuldig met beide handen op, wast hem en bindt hem op zodat hij wel vrucht kan dragen.

Zo liefdevol gaat de Vader met Zijn wijnranken om.

Het beeld van de wijngaard en de wijnstok is en bekend beeld in het O.T. maar hoe hebben de tijdgenoten van Jezus deze beeldspraak van Jezus opgevat. Hoe hebben zij deze geïnterpreteerd ?

Voor een antwoord op deze vraag moet u het volgende weten. In het hart van de tempel in Jeruzalem was heilige der heiligen. De ruimte waarvan men geloofde dat God Zelf er verbleef. En boven de ingang van het heilige der heiligen hing een gouden wijnrank zo groot als een volwassen mens. De wijnrank bracht je in de directe Nabijheid van God.

Deze gouden wijnrank boven het heilige der heiligen zal Jezus ertoe hebben gebracht om tegen zijn leerlingen te zeggen: “ Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Als jullie met mij verbonden blijven zullen jullie veel vrucht dragen. “

Welke vruchten worden er door de ranken voortgebracht die verbonden zijn met de wijnstok Jezus ? Dat lezen we in Galaten 5: 22 en 23 : “ De vruchten van de Geest zijn liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing. “

Wanneer u een negatief zelfbeeld hebt, wanneer u negatieve gedachten over u zelf hebt, wanneer u het gevoel hebt dat u niet goed genoeg bent zoals u bent, wanneer u denkt hard te moeten werken aan zelfverbetering doorbreek dan de vicieuze cirkel van het in negatieve gedachten rondcirkelen rond u zelf.

Stel u voor dat u een rank bent aan een wijnstok die op een zonnige heuvel staat met een prachtig uitzicht op het dal. U hoeft niets te doen, u hoeft er alleen maar te zijn, u hoeft u alleen maar  te laten  verwarmen door het licht van de zon en u hoeft u alleen maar te laten verfrissen door milde regen.

U hoeft de liefde van God  die zichtbaar, hoorbaar en voelbaar werd in Jezus, alleen maar tot uw hart door te laten dringen. En zonder veel inspanning, moeite en pijn zullen de vruchten van de Geest aan en in u groeien ! Amen.